Dendrohronološka istraživanja u veštački podignutoj sastojini hrasta kitnjaka na području Fruške gore

Abstract

U radu se, po prvi put u Srbiji, na bazi dendrohronoloških procedura analiziraju hronologije stabala hrasta kitnjaka i definiše master hronologija hrasta kitnjaka (područje Fruške gore). Takođe, cilj rada je bio i da se utvrdi jačina zajedničkog signala u rastu hrasta kitnjaka i njegov dendroklimatološki potencijal u datim uslovima. Kvalitet lokalnih serija radijalnog prirasta (hronologija), jačina zajedničkog i klimatskog signala evaluirani su pomoću sledećih parametara: srednjeg stepena senzitiviteta, koeficijenta izraženosti populacionog signala, tzv. odnosa 'signal-šum' i varijanse objašnjene pomoću sopstvenih vektora u proceduri analize glavnih komponenti. Rezultati istraživanja su pokazali da su dobijene master hronologije zadovoljavajućeg kvaliteta i pouzdanosti i da sadrže dovoljan opšti zajednički 'signal', koji karakteriše sva analizirana stabla i koji može biti procesuiran u dendroklimatološkim analizama. Zaključeno je da je u istraživanim stanišnim uslovima hrast kitnjak slabo do srednje senzitivno reagovao na modifikacije uslova sredine u zadnjih 90-ak godina.

This paper presents the first regional research of the chronologies of sessile oak trees and definition of the local (master) chronology of sessile oak in the area of Fruška Gora. In addition, the aim of this study is to determine the strength of the common signal in the growth of sessile oak and its dendroclimatological potentialunder the given conditions. The quality of the local series of radial increment (chronology) and the strength of the common and climatic signals were evaluated using the following parameters: average mean sensitivity, expressed population signal, signal-to-noise ratio and the variance explained by eigenvectors in the procedure of analysis of the principal components. The results have shown that the obtained master chronologies are of satisfactory quality and reliability, and that they contain a sufficient general common 'signal', which is a characteristic of all analyzed trees that can be processed in all dendroclimatological analyses. It was concluded that, under the investigated site conditions, sessile oak showed low to medium sensitivity of reaction to the modifications of environmental conditions in the past 90 years.