Strukturna, ekološka i sociološka istraživanja travnjaka rekreativnih površina

Abstract

Osnovni element rekreativnih površina na otvorenom koji omogućava obavljanje rekreativnih aktivnosti na najprijatniji i najprirodniji način jeste travnjak. U disertaciji se iznose rezultati strukturnih, ekoloških i socioloških istraživanja travnjaka tri tipa rekreativnih površina: trim-staza, kejova i ski-staza. Istraživanjima su obuhvaćene: trim-staze na lokalitetima park-šuma Košutnjak, Spomenik prirode Obrenovački Zabran, izletište Ada Ciganlija, Spomenik prirode „Bojčinska šuma‟ i park-šuma Šumice; šetališta uz vodene tokove (kejovi) u Beogradu, Novom Sadu i Nišu; ski-staze na planini Kopaonik. Cilj rada je sagledavanje strukture travnjaka i odnosa među biljkama koje ga čine radi dobijanja novih podataka o rasprostranjenju biljnih vrsta, specifičnostima istraživanih tipova travnjaka, odgovarajućim vrstama biljaka za setvu, potrebnom načinu nege i održavanja, radi obezbeđivanja kvalitetne podloge za rekreativne aktivnosti. Cilj rada je i razumevanje potreba korisnika i integrisanje njihovih mišljenja i stavova u proces planiranja, upravljanja i unapređenja stanja rekreativnih površina. Strukturna analiza travnjaka rekreativnih površina proučena je na osnovu 248 fitocenoloških snimaka koji su uzeti standardnom metodom Braun Blanquet-a (1964). Pri analizi strukture travnih površina biljne vrste su svrstane u kvalitetne grupe po uzoru na revidiranu metodu Šoštarić-Pisačić (1974), koja je dopunjena od strane Stavretovića (2002). Ukupan broj evidentiranih biljaka je 686, među kojima su 34 invazivne biljne vrste. Najveći broj biljaka konstatovan je u travnjacima rekreativnih površina kejova (348), zatim na ski- stazama (322), dok je najmanji broj vrsta evidentiran u travnim površinama trim-staza (276). Najveći broj biljaka koje su zabeležene na svim lokalitetima pripada grupi ostale zeljaste biljke, a znatno manji broj pripada kategoriji kvalitetne trave. Ovaj podatak se podudara sa činjenicom da je najveći broj zapaženih biljaka okarakterisan kao korov ili uslovni korov na travnjacima trim-staza i kejova...

The main element of the open recreational areas, which allows the performance of recreational activities in the most pleasant and most natural way, is the lawn. The dissertation presents the results of structural, ecological and social research of lawns on three types of recreational areas: fitness trails, quays and ski-slopes. Investigations included paths at locations such as Košutnjak park forest, Natural Monument "Obrenovački Zabran", Ada Ciganlija resort, Natural Monument "Bojčinska šuma" and park forest Šumice; walksides along the watercourses (quays) in Belgrade, Novi Sad and Niš; ski slopes on Mt. Kopaonik. The aim is to review the lawn structure and the relationship between plants within for obtaining new data on the distribution of plant species, the specifics of the studied types of lawns, appropriate types of plants for planting, the appropriate means of care and maintenance, in order to provide a useful baseline for recreational activities. The aim is the understanding of user needs and integrates their opinions and attitudes in the process of planning, management and improvement of recreational areas. Structural analysis of the lawns on recreational areas was studied on data set containing 248 of phytocenological relevés that were taken using the standard method of Braun- Blanquet (1964). When analyzing the structure of grassland plant species are classified in quality group based on the revised method of Šoštarić-Pisačić (1974), as amended by Stavretović (2002). The total number of plants was 686, including 34 invasive plant species. The largest number of plants was recorded in the grasslands of quays (348), followed by the ski-slopes (322), while the lowest number of species recorded was on the grass fitness trails (276). The largest number of plants that were recorded in all localities belong to a group of other herbaceous plants, a much smaller number belongs to the category of high-quality grass. This data coincides with the fact that the largest number of noteworthy plants designated as weeds or conditional weeds on jogging paths and quays...