Utvrđivanje obima sakupljanja šumske jagode, borovnice i kleke u Srbiji u odnosu na različite scenarije klimatskih promena

Abstract

U radu je ispitivan uticaj klimatskih elemenata na obim sakupljenih količina borovnice, šumske jagode i kleke u Srbiji. Osnovni cilj istraživanja je da se predvide količine odabranih šumskih plodova u zavisnosti od različitih scenarija klimatskih promena (A1Bmin, A1Bmax, A2min i A2max). U istraživanju su korišćene opšte (metoda modelovanja), osnovne (dijalektička) i posebne (indukcija i dedukcija, analiza i sinteza, apstrakcija i konkretizacija) naučne metode. Prilikom obrade podataka korišćeni su regresioni modeli, gde je težište dato na statističkoj značajnosti koeficijenta korelacije u odnosu na statističku značajnost parametara. Istraživanjem je utvrđeno da se u narednom periodu, sa porastom temperature i padavina, može očekivati porast sakupljenih količina šumskih jagoda i borovnica, a opadanje kleke. Dugoročnije prognoze ukazuju da se kod šumskih jagoda i borovnica može očekivati rast, sa tendencijom usporenja posle 2040. godine, dok se kod kleke može očekivati opadanje, takođe sa tendencijom usporenja posle 2040. godine.

This study examines the influence of some climate elements on the collected quantities of blueberry, wild strawberry and juniper in Serbia. The main objective of the research is to predict the quantity of selected forest fruits depending on the different climate change scenarios (A1Bmin, A1Bmax, A2min and A2max). The general (modeling method), basic (dialectical) and specific scientific methods (induction and deduction, analysis and synthesis, abstraction and concretization) were used. Regression models were used in data processing, where the focus was on the statistical significance of the correlation coefficient in relation to the statistical significance of the parameters. The research found that, in the coming period, with the increase in temperature and precipitation, an increase in the collected amount of wild strawberries and blueberries could be expected, and the decline of juniper. Longer-term forecasts indicate expected growth with wild strawberries and blueberries with a tendency to slow down after 2040, and expected decline with juniper, with the same slow down tendency after 2040.