Varijabilnost morfometrijskih karakteristika smrče u testovima potomstva u Bosni i Hercegovini

Abstract

U radu su prikazani rezultati analize morfometrijskih karakteristika sadnica smrče u testovima potomstva na području BiH, sa lokaliteta: Drinić i Srebrenica. Testovi potomstva osnovani su od sadnica koje vode porijeklo iz šest prirodnih populacija iz BiH. Mjerena je ukupna visina sadnica, prečnik korijenovog vrata, te udaljenost pršljenova od zemljišta što predstavlja visine koje su sadnice dostigle u 2011, 2012, 2013. i 2014. godini. Dobijeni rezultati ukazuju na statistički značajne razlike između analiziranih karakteristika posmatranih populacija. Posebno se izdvajaju populacije Potoci i Olovo, koje su u oba testa potomstva imale najveći prirast tokom posmatranog perioda. Uticaj suše tokom 2013. godine uočava se u testu potomstva u Srebrenici, pri čemu je prirast tokom 2013. godine manji od prirasta u 2012. godini za više od 50%. Uticaj suše u testu potomstva u Driniću se ne uočava. Istraživanja daju polazne osnove u selekcionisanju polaznih populacija, a kao glavni cilj postavlja se brz porast sadnica.

The paper presents the results of an analysis of morphometric characteristics of Norway spruce seedlings in the progeny tests in Bosnia and Herzegovina, localities: Drinić and Srebrenica. Progeny tests were established by using seedlings originating from six natural populations from Bosnia and Herzegovina. Seedling height, root collar and whorl distance from the ground, which represents seedling heights in 2011, 2012 and 2013 were measured. The results indicate statistically significant differences between the analyzed characteristics of the observed population. Especially interesting are the populations Potoci and Olovo, which showed the highest growth during the observed period in both progeny tests. The impact of the drought in 2013 can be seen in the progeny test in Srebrenica where height growth in 2013 was lower by more than 50% in comparison to 2012. The impact of drought in the progeny test in Drinić was not observed. The research provides the baseline when selecting the starting population, where the rapid growth of seedlings is set as the main goal.