Ekofiziološka svojstva bele i kanadske topole na staništima sa različitim režimom vode

Abstract

Ovaj rad analizira intenzitet transpiracije listova, gustinu stoma i neka morfometrijska svojstva bele topole (Populus alba L.) i kanadske topole (Populus x canadensis Moench 'I 214' u populacijama na staništima (1) vlažno (plavljeno) i (2) suvo (neplavljeno) na Adi Ciganliji tokom vegetacije. Izdvojeno je po šest stabala svakog taksona na oba staništa, slične visine, starosti i fiziološke vitalnosti. Morfometrijska analiza oba taksona topola pokazala je da tip staništa nije uticao na ukupnu visinu stabala i debla kao i na površinu lista, dok su širina krune i prečnik debla bili veći na vlažnijem staništu. Utvrđeno je da je intenzitet transpiracije kanadske topole imao veće prosečne vrednosti (0,73 g H2Odmˉ²hˉ¹) nego kod bele topole (0,68 gH2Odmˉ²hˉ¹). Transpiracija oba taksona bila je intenzivnija na suvljem nego na vlažnijem, više plavljenom staništu. Analizom broja stoma na ispitivanim listovima kanadske topole, utvrđeno je da su stome brojnije na listovima individua sa suvljeg staništa s tim što je uočeno da su manjih dimenzija. Moglo bi se zaključiti da oba istraživana taksona potencijalno mogu ima- ti znatan uticaj na mikroklimatske uslove povećanjem vlažnosti i smanjenjem temperature vazduha, s tim što nešto veći uticaj imaju stabla kanadske topole. Povećanje temperature vazduha je posledica prisutnih globalnih klimatskih promena. Uticaj vegetacije na mikroklimu, naročito u urbanim sredinama, značajan je činilac u ublažavanju posledica ovog zagrevanja.

In this paper are presented the analyzes of some morphometric properties, leaves area stomata density and the intensity of leaves transpiration of white poplar, Populus alba L. and canadian poplar, Populus x canadensis Moench 'I 214' in populations at (1) flooded (wet) and (2) unflooded (dry) habitats on the Ada Ciganlija river island during the growing season. Six trees of each species from both habitats were selected, with similar height, age and physiological condition. The morphometric analysis of the analysed poplar species show that the type of habitat did not influence tree height and trunk as well as the leaves area. However, crown width and trunk diameter were greater in the wetter habitat. It was found that the intensity of transpiration of Populus x canadensis 'I 214' trees had higher average values (0,73 gH2Odmˉ²hˉ¹) than white poplar (0,68 gH2Odm ˉ²hˉ¹). Transpiration of both taxa was more intensive on the drier than on the flooded habitats. By analyzing the number and size of stomata on leaves of the investigated Populus x canadensis 'I 214' trees, it was found that stomata are more numerous but of smaller size on the leaves from drier habitats. It could be concluded that both species could have impact on microclimate conditions by increasing air moisture content and decreasing air temperature but Canadian comparing to white poplar, slightly greater Increasing air temperature is a consequence of evident global climate change. Through transpiration plants reduce summer air temperature indirectly, by increasing its relative humidity.