Invazivne biljke kao faktor degradacije florističkog diverziteta SRP "Deliblatska peščara"

Abstract

Floristički diverzitet SRP "Deliblatska peščara" je značajno ugrožen širenjem invazivnih biljaka. Pored terenskih istraživanja koja su obuhvatala sakupljanje biljnog materijala na području SRP "Deliblatska peščara", u radu su prikupljeni primarni i sekundarni podaci. Primarni podaci za potrebe ove studije dobijeni su primenom tehnike upitnika sa upravljačima zaštićenog područja - JP "Vojvodinašume" i tehnike ekspertskog intervjua sa predstavnikom Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode. Sekundarni podaci su prikupljeni u cilju boljeg razumevanja i šireg sagledavanja upravljanja SRP "Deliblatska peščara". Na osnovu terenskih istraživanja, analize primarnih i sekundarnih podataka, invazivne biljne vrste su prepoznate i kao ključni ugrožavajući faktor. U cilju iznalaženja najpovoljnijih preporuka za preventivne mere zaštite i suzbijanje invazivnih biljnih vrsta i unapređenje staništa, izvršena je analiza florističke strukture i sastava ovih biljnih vrsta, njihovog porekla kao i načina širenja i razmnožavanja. Na području SRP "Deliblatska peščara" konstatovano je 39 invazivnih biljnih vrsta (4,33% od ukupne flore) različite kategorije invazivnosti, među kojima preovlađuju zeljaste, jednogodišnje, severnoameričke vrste iz familije Compositae. Mere zaštite obuhvataju kartiranje staništa invazivnih vrsta, uspostavljanje saradnje sa upravljačima i naučnim institucijama, stalni monitoring ugroženih staništa i biljnih vrsta kao i formiranje posebnog sektora nadležnog za unapređenje biodiverziteta.

The floristic diversity of Deliblato sands SNR is significantly endangered by the spread of invasive plants. In addition to field research, which included the collection of plant material in the area of Deliblato sands SNR, primary and secondary data was collected in this paper. The primary data for the purposes of this study was obtained by applying a questionnaire technique to the management of the protected area - PE "Vojvodinašume" and an expert interview technique to a representative of the Provincial Institute for Nature Conservation. The secondary data was collected to gain a better and broader understanding of the management of Deliblato sands SNR. Based on the field investigations, the analysis of primary and secondary data on invasive plant species was also recognized as a key threatening factor. An analysis of the floristic structure and composition of these plant species, their origin, as well as the manner of their propagation and reproduction was carried out, in order to make a recommendation on the preventive measures for the protection and suppression of invasive plant species and to improve the habitat. In the area of Deliblato sands SNR, 39 invasive plant species (4,33% of the total flora) were found with different invasiveness categories, among which herbaceous, annual, North American species from the Compositae family prevail. Protection measures include the mapping of habitats of invasive species, establishing cooperation with managers and scientific institutions, constant monitoring of endangered habitats and plant species, as well as the creation of a special sector responsible for enhancing biodiversity.