Ocena kvantila velikih voda iz nepotpunih nizova osmatranja na većim slivovima u Srbiji primenom pragova percepcije

Abstract

Koncept pragova percepcije uveden u okviru novih preporuka za ocenu velikih voda u SAD - Biltenu 17c, namenjen je predstavljanju protoka u godinama bez podataka osmatranja. U radu se na uzorku od 9 stanica sa potpunim nizom osmatranja na teritoriji Srbije, utvrđuje pogodnost korišćenja tri visine donjeg praga percepcije, na osnovu karakteristika nepotpunih nizova. Ispitano je ukupno 160 nizova. Nepotpuni nizovi su formirani na tri načina, izostavljanjem podataka od jedne do dvadeset godina u kontinuitetu, na različitim mestima u osmotrenom nizu. Rezultati upućuju na malu osetljivost na visinu primenjenih donjih pragova percepcije svih ocenjenih kvantila velikih voda na ispitivanim stanicama na Dunavu, Savi i Velikoj Moravi. Kod četiri ispitivane stanice srednje površine sliva (1000-8000 km2), kvantili velikih voda su uglavnom potcenjeni. Za stanice sa identifikovanim donjim izuzecima, bez obzira na površinu sliva, bolji rezultati su dobijeni za niži donji prag percepcije.

The concept of perception thresholds has been introduced as a part of new guidelines for flood frequency assessment in the U.S. - Bulletin 17c with intention to present missing flow data. The paper investigates the suitability of using three values as the lower perception threshold based on the characteristics of incomplete series in 9 stations in Serbia with complete datasets. A total of 160 datasets were analyzed. Incomplete datasets are formed in three ways, creating gaps from one to twenty consecutive years, at different locations in the observed dataset. The results indicate low sensitivity to the value of the applied lower perception threshold for all estimated flood quantiles at the studied stations on the river Danube, Sava and Velika Morava (area gt 30000km2 ). In the four examined stations of the medium catchment area (~1000-8000 km2 ), the underestimated flood quantiles prevail. At stations with detected low outliers, regardless of the catchment area, better results were obtained for the smaller lower perception threshold value.